Było to kolejne spotkanie z cyklu Laboratorium Tradycji – tradycja bizantyjska.
Warsztatom malowania ikon towarzyszyły warsztaty śpiewu bizantyjskiego odbywające się w tym samym czasie w sali teatralnej.
W wyniku intensywnych opadów nasza jurta podmokła. Uratowała nas uczestniczka warsztatów Ola, która zaprosiła nas do swojej oranżerii w pobliskiej wsi.
Dziękuję Scholi Teatru Węgajty za zaproszenie, wszystkim uczestnikom warsztatów za pełną poświęcenia pracę, a Ryszardowi dodatkowo za poniższy wiersz :
Moje ikonopisanie.
W niedziele po kościele,
czasu temu – niewiele
Małgosia na warsztaty zaprasza:
Pomyślałam o tobie
Wiesz, z twoją cierpliwością…
Myślę, że dasz radę.
Moją cierpliwością?!
Już wietrzę przesadę.
Warsztaty malowania ikon,
inaczej, lub: lepiej pisania.
Chyba to potrafię?!
Wszak w pierwszej klasie podstawówki miałem kaligrafię.
Jadę. Siedziba Teatru Węgajty.
Skończyły się żarty.
Ora et labora.
Od rana do wieczora!
Czworo nauczycieli,
od poniedziałku – do niedzieli!
Malowane będą Anioły Boże.
Trudno, chyba się przyłoże.
Benedyktyńskie rekolekcje!
Każdy dostał zgrabną deskę.
Do roboty. Szlifowanie, szelakowanie,
teraz mikstion, czy inny ipsylon.
Nazwy się mylom.
Złocenie, pisanie – malowanie…
Aniele Boży Stróżu mój,
Ty zawsze przy mnie stój.
Anioł nie stoi, bo na swą twarz spojrzeć się boi
ciemna i okopcona – jakby z zadymionej jurty.
Śpiewaków przejaw troski:
„Bieritie wasze doski”/
Nauczyciele, jak czterej Ewangeliści.
Każdy nieco inaczej radzi,
ale do tego samego prowadzi.
Tu popraw ten rysunek, tu zrób laserunek,
tu rozjaśnij, to ocieplij, tu rozbłyśnij, tu bliknij
tu popraw, to rozsmutnij.
Tu popraw szaty,
to nie mogą być takie kraty!
Te loki, to jak włosy rozczochrane.
Tu jest dobrze, to jest nieskończone
Daj ugier i sienę paloną, biel błękitną,
ultramarynę ołowiową, czerni – odrobinę.
Biel aż bije w oczy!
W sobotę, dopierom zaskoczył: o co chodzi.
Słyszę: prawie dobrze. Twoja ikona, prawie świeci.
Dziękuję, Ewie, Kasi, Małgosi i Bartkowi!
Na przyszłoroczne warsztaty jestem już gotowy.
Rysiek Walkowski
Program:
LABORATORIUM TRADYCJI – TRADYCJA BIZANTYJSKA
27 czerwca – 3 lipca 2011, Ośrodek Teatru Węgajty
Pracownia Ikony – Ikona Archanioła
Prowadzący
Grupa Agathos : Katarzyna Barszcz, Bartosz Bremer, Małgorzata Dżygadło-Niklaus, Ewa Grześkiewicz
Warsztat śpiewu liturgicznego
Formy i tradycje śpiewu cerkiewnego w XVII wieku na podstawie rękopisów z rosyjskich archiwów.
Warsztat prowadzi dr Swietłana Butskaja – muzykolog, absolwentka Konserwatorium Moskiewskiego. Od wielu lat zajmuje się rekonstrukcją materiałów archiwalnych, z których korzysta wiele zespołów muzyki cerkiewnej, m.in. „Drewnierusskij Raspiew” Anatolija Grindienki, „Sirin” Andrieja Kotowa, a także Schola Teatru Węgajty.
Wykłady i spotkania towarzyszące:
Cykl wykładów Jarosława Giemzy
- Świątynia – architektura, malarstwo monumentalne i tablicowe, ikonograficzny program wystroju od X w. do chwili obecnej. Tradycje obrazowania w eparchii przemyskiej, jednym z najstarszych biskupstw ruskich.
- Cechy ikonograficzne podstawowych tematów realizowanych w malarstwie cerkiewnym (w tym hierarchii niebiańskiej).
- Problem stałości wzorca w ikonie, środki formalne, symbol i znak. Inskrypcje na ikonach. Współczesna ikona a tradycja soborowa.
- Czemu służy zaawansowana technologia w badaniach ikon? Akceleratory jądrowe, pierwiastki śladowe w pigmentach, skamieliny w kredowych zaprawach, dendrochronologia.
Jarosław Giemza – historyk sztuki, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum – Zamku w Łańcucie, członek Komisji Konserwatorskiej Greckokatolickiej Eparchii Przemysko-Warszawskiej. Autor publikacji z zakresu sztuki sakralnej i starosłowiańskiej paleografii. Koordynator międzynarodowych projektów badawczych dotyczących historii, ikonografii, dendrochronologii oraz analizy fizyko-chemicznej ikon ukraińskich. Kurator wystaw sztuki cerkiewnej.
Prelekcja Antoniego Soduły
- „Ślady sztuki wczesnochrześcijańskiej I-X w. n.e.”- czasy wczesno biblijne – góra Ararat, jaskinia, w której urodził się Abraham, jaskinia Hioba, starożytne i wczesnochrześcijańskie ślady z Efezu np. grób św. Łukasza, droga, która szła Matka Boska i Św. Jan, kościół św. Szymona Słupnika z Syrii, trzy najstarsze ikony (VI -VII w. n.e. z Muzeum w Kijowie, zabrane z klasztoru św. Katarzyny na Synaju), freski z Faras i Kapadocji, mozaiki Konstantynopola, wspomnienie kościoła ormiańskiego w Isfahanie.
Antoni Soduła – pedagog i podróżnik o szerokich zainteresowaniach sztuką, zwłaszcza sztuką bizantyjską i ikonami. Mieszka w warmińskiej wiosce Lutry pod Olsztynem. Tam w latach 80-tych prowadził swój Teatr Religijny, stamtąd dzisiaj wyprawia się w kolejne podróże, najchętniej na wschód. Autor artykułów w pismach kulturalnych i teatralnych oraz trzech książek: „Dom nad jeziorem”, „Szkice o sztuce i kulturze”, „Listy z Rygi”
Wieczernia celebrowana przez Juliana Krawieckiego – proboszcza parafii greckokatolickiej w Bartoszycach
Wieczór bizantyjski
w programie:, otwarcie wystawy ikon, pieśni z ukraińskiej tradycji lirniczej, koncert śpiewów liturgicznych, wykład Jarosława Giemzy: Nowe otwarcie na ikonę – liturgiczna funkcja obrazu i dawne elementy rytu liturgicznego w Kościele Zachodnim.Liturgia w Cerkwi Greckokatolickiej p.w. św. Andrzeja Apostoła w Bartoszycach. Po liturgii spotkanie z ikonografami z Bartoszyc.
Niedziela, 3 lipca, godz. 11.15, Bartoszyce